BLACK FRIDAY: CENY BEZ TAJEMNIC

Black Friday: Ceny bez tajemnic

22.11.2022 r.

  • Czy każda promocja to okazja do zakupu w atrakcyjnej cenie?
  • Jakie praktyki stosują sprzedawcy?
  • Konsumencie, sprawdź, na co zwracać uwagę, by wybierać świadomie?

Zbliżają się dwa wyjątkowe dni sprzedażowe – Black Friday i  Cyber Monday. Po nich nadejdzie czas wyprzedaży świątecznych i noworocznych. Jak naprawdę zaoszczędzić w gąszczu kolejnych okazji zakupowych? Co powinno wzbudzić naszą czujność, aby nie wpaść w pułapki sprzedawców? UOKiK wraz z Europejskim Centrum Konsumenckim opisał przykładowe sytuacje, z którymi najczęściej spotykają się konsumenci korzystający z okazji cenowych zarówno w polskich, jak i zagranicznych sklepach.

Uważaj na żonglerkę cenami

Podnoszenie cen na kilka dni przed planowaną wyprzedażą to stwarzanie odpowiedniego tła do pozorowania kuszących obniżek. To nieuczciwy chwyt marketingowy, który ma przekonać konsumenta, że promocja jest bardziej atrakcyjna niż w rzeczywistości. Wkrótce wejdą w życie przepisy mające zniwelować takie praktyki. Implementacja Dyrektywy Omnibus będzie m.in. wymuszać precyzyjne podawanie informacji o zmianie cen towaru lub usługi oraz o ich najniższej cenie, która obowiązywała w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.

Nie daj się złapać

„Wielka wyprzedaż artykułów”, „drugi produkt za pół ceny” - brzmi zachęcająco? Tylko jeśli nie okaże się, że promocja dotyczy jedynie wybranych produktów lub towarów konkretnej marki, a nie całego asortymentu sklepu. Konsumenci powinni uważać na chwytliwe hasła reklamowe, które mają być przynętą do zrobienia zakupów, nie tylko okazyjnych.

Sprawdzaj ceny na kilku stronach internetowych

Zanim uwierzy się  w „ofertę dnia”, „wyjątkową okazję”, „super obniżkę”, warto sprawdzić ceny produktu w innych sklepach czy portalach. Może się okazać, że wcale nie trafiło się na specjalną promocję, a interesujący nas artykuł występuje w podobnej cenie w wielu miejscach, nie tylko czasowo.

Cena w internecie vs cena na metce

Sprzedawcy w sieci nie są zobowiązani utrzymywać ceny widocznej na metce czy etykiecie produktu. Obowiązuje kwota podana na stronie internetowej – to o niej informowany jest konsument. Zdarza się więc, że gdy produkt do nas dotrze, na metce będzie widniała cena niższa lub wyższa niż ta, którą zapłaciliśmy. To zgodne z prawem.

Cena przy produkcie vs kwota przy kasie

W sklepach stacjonarnych obowiązuje zasada, że cena przy produkcie – na metce bądź etykiecie cenowej - jest istotna, gdyż wpływa na decyzję zakupową konsumenta. Jeśli przy kasie lub po sprawdzeniu paragonu okaże się, że produkt był droższy, mamy prawo dokonać zakupu w cenie z metki lub otrzymać zwrot różnicy.

Cena w sieci vs cena w sklepie stacjonarnym

Jeśli sprzedawca działa dwukanałowo – prowadzi sklep stacjonarny i internetowy - może kształtować ceny inaczej w każdym z nich. Oferty w tych sklepach nie muszą być identyczne i często nie są. Jeśli kupujesz w sieci, obowiązuje cena podana na stronie internetowej, jeśli w sklepie stacjonarnym - cena na metce lub etykiecie.

Anulowane zamówienie

Sklep może przeznaczyć na akcję promocyjną określoną ilość zapasów magazynowych. Po ich wyczerpaniu nie powinien oferować już możliwości zakupu. Jeśli jednak konsument prawidłowo przeprowadził transakcję, sprzedawca ją zaakceptował, a następnie okazało się, że brakuje towaru – sklep ma obowiązek wywiązać się z zobowiązania.

Nowa cena produktu nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku należytego zrealizowania dotychczas otrzymanych zamówień. Domagaj się tego! Uszkodzenia, które powstały w magazynie są częścią ryzyka biznesowego.

Zakupy zagraniczne

Kupując za pośrednictwem zagranicznych serwisów, można często zaoszczędzić lub zaopatrzyć się w towar niedostępny w naszym kraju. Pamiętaj jednak, że do ceny produktu należy doliczyć koszty dostawy, często w wysokości kilkudziesięciu złotych. Natomiast w przypadku sprowadzania czegoś spoza terytorium Unii Europejskiej - również cło (jeśli produkt jest droższy niż 150 euro) i VAT (jeśli jego cena jest wyższa niż 45 euro). 

Kupując produkty od przedsiębiorców spoza obszaru celnego UE, licz się z opłatami importowymi takimi jak VAT. Jeśli produkt nie był wyprodukowany w UE, a kosztuje więcej niż 150 euro – możesz zostać obciążony cłem przywozowym.

PAMIĘTAJ!

Przed kliknięciem przycisku „kupuję” – sklepy muszą jasno informować, jakie podatki i opłaty obowiązują Cię przy zakupie towarów. Czasem robią to w regulaminie – zapoznaj się z nim zanim kupisz.

Cena cenie nierówna

Podobne produkty mogą być różnie pakowane - nie wiesz, który wybrać? Zwróć uwagę na cenę jednostkową – jest to cena za jednostkę miary, np. 1 litr, kilogram, metr, sztukę. Może się okazać, że o atrakcyjności oferty będzie decydowała nie promocja cenowa, a gramatura artykułu.

Jeżeli kupujemy towar na sztuki, sprzedawca powinien nam podać cenę jednostkową. To samo dotyczy opakowań, na których widnieje informacja o liczbie sztuk np. tabletek do zmywarki. W tym przypadku może się również pojawić informacja o cenie za ich wielokrotność. W szczególnych przypadkach – uzasadnionych np. zwyczajowo oferowaną liczbą towaru lub jego rodzajem – dopuszczalne jest stosowanie dziesiętnych wielokrotności lub podwielokrotności jednostek miary, np. cena za 100 ml, a nie za 1 l lub za 100 g zamiast 1 kg.

Cenę jednostkową konsumenci znajdą na etykiecie. Jeśli jest ona identyczna z ceną sprzedaży, nie ma obowiązku jej uwzględniania na plakietce cenowej. Reguluje to Rozporządzenie w sprawie uwidacznia cen towarów i usług. Inspekcja Handlowa prowadzi kontrole we wszystkich rodzajach placówek handlowanych, sprawdzając prawidłowość uwidaczniania cen i cen jednostkowych, a także prawidłowość ich wyliczania. 

Pomoc dla konsumentów:

  • 801 440 220 lub 22 266 76 76
  • Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
  • Rzecznicy konsumentów w twoim mieście lub powiecie
  • Wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej: uokik.gov.pl/wiih
  • Europejskie Centrum Konsumenckie: w sprawach transgranicznych, które dotyczą sprzedawców z obszaru Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii, Norwegii i Islandii. Strona internetowa: konsument.gov.pl

Więcej informacji na prawakonsumenta.uokik.gov.pl

Pliki do pobrania:

TRANSAKCJE NIEAUTORYZOWANE - ZARZUTY PREZESA UOKIK WOBEC KOLEJNYCH 4 BANKÓW

Transakcje nieautoryzowane - zarzuty Prezesa UOKiK wobec kolejnych 4 banków

22.11.2022 r.

  • Bank Pocztowy, ING Bank Śląski, Nest Bank i Santander Consumer Bank to kolejne banki, którym Prezes UOKiK postawił zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów zgłaszających nieautoryzowane transakcje.
  • Kwestionowane praktyki to odmowa zwrotu w ustawowym terminie pieniędzy, które zniknęły z kont konsumentów bez ich zgody, a także wprowadzanie w błąd w odpowiedziach na reklamacje czy w regulaminie.
  • Bankom grożą kary do 10 proc. rocznego obrotu.

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny od lipca 2021 r. prowadzi postępowania wyjaśniające, w których sprawdza, jak banki zachowują się wobec konsumentów, którzy zgłosili nieautoryzowane transakcje. Zebrany dotychczas materiał dał podstawy do postawienia zarzutów 9 instytucjom finansowym (o 5 z nich informowaliśmy w lipcu tego roku). Najnowsze 4 postępowania zostały wszczęte przeciw spółkom: Bank Pocztowy, ING Bank Śląski, Nest Bank i Santander Consumer Bank.

Prawo określa, jakie obowiązki mają dostawcy usług płatniczych np. banki, gdy konsument zgłasza im, że doszło do transakcji, na którą nie wyraził zgody. W takiej sytuacji bank powinien następnego dnia roboczego zwrócić klientowi pieniądze, chyba że ma uzasadnione podejrzenie, że to sam konsument dokonał oszustwa i zgłosi to organom ścigania, lub jeśli od transakcji tej upłynęło ponad 13 miesięcy. Taka konstrukcja przepisów od wielu lat ma na celu mobilizowanie sektora do ciągłego podnoszenia poziomu zabezpieczeń środków na rachunkach bankowych. Niestety, jak wynika z sygnałów od konsumentów i informacji uzyskanych w toku postępowań wyjaśniających, banki bardzo często nie wywiązują się z ustawowego obowiązku zwrotu środków utraconych w wyniku transakcji nieautoryzowanych, a na dodatek wprowadzają konsumentów w błąd – mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Przykładowe historie konsumentów

Konsumentka 1 – pielęgniarka - była za granicą w drodze na lotnisko, gdy odebrała telefon od oszusta, który przedstawił się jako pracownik działu technicznego jej banku i poinformował o wykrytych hakerskich przelewach na jej koncie. Na telefonie wyświetlał jej się numer oddziału banku. Oszust zażądał wysłania SMS-ów „niezbędnych”, aby anulować przelewy. Ponaglał konsumentkę: albo zrobi to natychmiast, albo straci pieniądze. W efekcie wszystkie środki zniknęły z konta, a oszuści zaciągnęli jeszcze w jej imieniu kredyt typu „Revolut” na 21 150 zł. W sumie straciła 41 773 zł. Bank nie tylko nie uznał reklamacji, ale nadal przelewa z jej konta raty za zaciągniętą przez oszustów pożyczkę, nie zważając na to, że organy ścigania wciąż prowadzą dochodzenie. Ponadto bank przekazał windykację długu osobom trzecim, które nękają konsumentkę telefonami.

Konsument 2 wystawił rzeczy na sprzedaż na portalu internetowym. Otrzymał e-maila, że pieniądze ze sprzedaży są przygotowane do odbioru. Kliknął w ikonkę „odbierz środki” i został przekierowany na stronę banku – jak się później okazało - fałszywą. Otrzymał SMS z kodem, który miał podać w bankowości online. Gdy z kolejnego SMS-a dowiedział się, że dodaje w bankowości online kartę wirtualną, zorientował się, że coś złego dzieje z jego kontem. Zadzwonił na infolinię banku i poinformował o zaistniałej sytuacji. Pracownik banku zmienił dane do logowania i kazał udać się do placówki i na policję. Konsument wykonał te czynności i zgłosił reklamację. Po miesiącu otrzymał wiadomość z banku, że reklamację odrzucono. Okazało się, że oszuści wypłacili Blikiem 2 tys. zł. Wykonali też 11 przelewów na zagraniczną stronę na łączną kwotę ponad 8 tys. zł. Mimo, że pracownik banku potwierdził, że zatrzymał przelewy, to konsumentowi nie udało się odzyskać pieniędzy. Bank potwierdził, że wskazane 11 transakcji to tzw. płatności kartą na odległość dokonane aktywowaną kartą wirtualną.

Konsumentka 3 - w bardzo trudnej sytuacji finansowej i w trakcie rozpoczęcia płatnych studiów zaocznych – postanowiła sprzedać płaszcz na jednym z portali. Podczas tej transakcji została oszukana przez przestępcę, który wyłudził od niej dane do logowania (była przekonana, że są niezbędne do dokonania transakcji) i dostał się do systemu bankowości on-line. Zawarł umowę o kredyt na kwotę 9950 zł i z rachunku klientki wykonał 3 transakcje BLIK: 2 razy po 4080 zł i 1 raz 1709,91 zł (jedna z nich została potem zwrócona). Klientka w tym samym dniu zgłosiła reklamacje w banku do transakcji na rachunku i do kredytu, a także zawiadomiła policję.

Zarzuty wobec banków

  1. Niezwracanie konsumentom kwot nieautoryzowanych transakcji w ustawowym terminie, czyli do końca dnia roboczego następującego po zgłoszeniu (Bank Pocztowy, ING Bank Śląski, Nest Bank). Przepisy przewidują tylko dwa wyjątki od tej reguły. Bank nie jest zobowiązany do zwrotu, jeśli upłynęło 13 miesięcy od transakcji albo jeśli podejrzewa próbę oszustwa ze strony konsumenta i powiadomi o tym organy ścigania. Natomiast w sytuacji, gdy bank udowodni, że konsument przyczynił się do transakcji umyślnie albo poprzez rażące niedbalstwo, może potem dochodzić od niego roszczeń - zwrotu oddanej wcześniej kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej.
  2. Wprowadzanie konsumentów w błąd w odpowiedziach na zgłoszenia dotyczące nieautoryzowanych transakcji (Bank Pocztowy, ING Bank Śląski, Nest Bank) lub w regulaminie umowy o przyznanie limitu kredytowego i wydanie karty (Santander Consumer Bank). Mylące informacje dotyczą przede wszystkim znaczenia pojęć „autoryzacja” (jest to zgoda konsumenta na transakcję wyrażona w sposób ustalony z bankiem np. poprzez podanie PIN) i „uwierzytelnienie” (sama czynność techniczna np. podanie PIN) oraz obowiązków banków w tym zakresie. Przykładowo banki wskazywały w pismach do konsumentów, że potwierdziły autoryzację transakcji, mimo że w praktyce ustaliły jedynie prawidłowość uwierzytelnienia. Utrzymywały też, że wykazanie prawidłowego uwierzytelnienia zwalnia je z obowiązku zwrotu kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej, co nie jest prawdą. Tego typu wprowadzające w błąd odpowiedzi banków mogły zniechęcać konsumentów do dalszego dochodzenia roszczeń.

Za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów grożą kary do 10 proc. rocznego obrotu. Praktyki 6 innych banków wciąż są analizowane w ramach postępowań wyjaśniających. W przypadku podejrzenia nieprawidłowości Prezes UOKiK może stawiać kolejne zarzuty.

Jak interpretować przepisy o transakcjach nieautoryzowanych? Wejdź na stronę finanse.uokik.gov.pl i zapoznaj się ze stanowiskiem Prezesa UOKiK.

Co zrobić, gdy padłeś ofiarą oszustwa? Jak się chronić przed transakcjami nieautoryzowanymi? Wskazówki znajdziesz w odpowiedziach na najczęściej zadawane pytania przygotowanych przez UOKiK i Biuro Rzecznika Finansowego.

Pomoc dla konsumentów:

Tel. 801 440 220 lub 222 66 76 76 – infolinia konsumencka
E-mail:  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
Rzecznicy konsumentów – w twoim mieście lub powiecie
Rzecznik Finansowy – po odrzuceniu reklamacji przez instytucję finansową

Pliki do pobrania:

PRZERWANE TRANSMISJE - DZIAŁANIA PREZESA UOKIK

Przerwane transmisje - działania Prezesa UOKiK

02.11.2022 r.

  • Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie serwisu streamingowego Viaplay i wystąpił o wyjaśnienia do Cyfrowego Polsatu i Canal+ Polska.
  • Usterki techniczne uniemożliwiające dostęp do usług i oglądanie na żywo transmitowanych treści to coraz powszechniejszy problem platform streamingowych.
  • Jeśli transmisja na żywo została przerwana, konsumenci mogą złożyć reklamacje.

Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynęło w tym roku ponad 40 skarg na serwis streamingowy Viaplay. Skandynawska platforma ma w swojej ofercie filmy, seriale i programy telewizyjne, ale tym co ją charakteryzuje są transmitowane na żywo wydarzenia sportowe, m.in. mecze Bundesligi i Premier League czy gale KSW. To właśnie fani sportowych rozgrywek są szczególnie niezadowoleni z działania serwisu i wskazują na przerwy w dostępie do usługi, buforowanie transmisji, problemy z dźwiękiem i przycinanie obrazu. Po sygnałach od konsumentów dotyczących powtarzalnych problemów technicznych utrudniających lub uniemożliwiających korzystanie z opłaconych usług Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie Viaplay Group International AB.

Viaplay na swojej stronie internetowej podkreśla, że aby zapewnić najlepsze wrażenia z oglądania, wszystkie rozgrywki sportowe transmituje w „bardzo wysokiej jakości streamingu”. W toku postępowania sprawdzone zostanie czy obietnice spółki mają pokrycie w rzeczywistości. Wątpliwości wzbudzają nie tylko kłopoty z transmisjami w serwisie internetowym, ale także sposób rozpatrywania reklamacji konsumentów. Prezes Urzędu przyjrzy się, czy proponowane konsumentom rekompensaty są adekwatne do sygnalizowanych problemów.

- Transmisje wydarzeń sportowych cieszą się dużym zainteresowaniem konsumentów. Spółka, która w swoich przekazach twierdzi, że posiada „wysoką jakość streamingu” i „zapewnia najlepsze wrażenia” musi dysponować infrastrukturą, która sprosta popularności oferowanych treści. W razie wystąpienia problemów technicznych spółka powinna zrekompensować konsumentom powstałe utrudnienia. To na przedsiębiorcy spoczywa odpowiedzialność za wykonanie opłaconej przez konsumenta usługi – mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Ze skarg, które wpłynęły do Urzędu wynika, że reklamacje mogły być odrzucane przez Viaplay, a ciężar odpowiedzialności za problemy ze streamingiem mógł być przerzucany na konsumenta poprzez sugerowanie słabego łącza internetowego, nieodpowiedniej przeglądarki czy niespełniającego wymagań urządzenia. Jeżeli spółka przyjęła skargę, to miała oferować jedynie rabat w wysokości 25 proc. opłaty za subskrypcję na kolejny miesiąc korzystania z platformy.

Powtarzające się problemy z transmisjami mogą zniechęcać konsumentów do dalszego korzystania z serwisu streamingowego, proponowanie im więc, w ramach rekompensaty, zniżki na dalszy abonament, może być nieadekwatne do sytuacji. Forma naprawienia szkody powinna być ustalona stosownie do jej wartości, w sposób zaspokajający interes konsumenta i uzgodniony z nim, nie zaś arbitralnie narzucony przez spółkę – dodaje Prezes Chróstny.

Postępowanie wyjaśniające w sprawie Viaplay może skutkować postawieniem zarzutów i nałożeniem kary w wysokości do 10 proc. obrotu.

 

Wystąpienia miękkie

Do UOKiK dotarły również skargi konsumenckie w związku z zakłóceniami transmisji meczu Bayern-Barcelona na platformie Polsat Box Go rozgrywanego 13 września tego roku. Ze względu na to konkretne wydarzenie sportowe wielu konsumentów zdecydowało się na wykupienie dostępu do usługi serwisu streamingowego, jednak w dniu meczu okazywało się, że „serwer napotkał niespodziewane problemy” i nie można było odtworzyć przekazu.

Problemy techniczne zgłaszano też wobec udostępnianych na żywo meczów angielskiej Premier League, hiszpańskiej La Ligi i europejskiej Ligii Mistrzów na platformie Canal+ online.

Prezes Urzędu zażądał wyjaśnień w tych sprawach od Cyfrowego Polsatu i Canal+ Polska. Czekamy na odpowiedzi od przedsiębiorców.

Rady dla konsumentów

Nie mogłeś oglądać meczu z powodu zakłóceń transmisji? Złóż reklamację. Możesz domagać się obniżenia ceny lub zwrotu poniesionej opłaty. Przypominamy, że w indywidualnych sporach z przedsiębiorcami np. w przypadku problemów z dochodzeniem roszczeń konsumenci mogą skorzystać z bezpłatnej pomocy prawnej. W sprawach dotyczących firm mających siedzibę w Polsce takim wsparciem służą np. miejscy/powiatowi rzecznicy konsumentów, natomiast w sporach z przedsiębiorcami z innych państw EU oraz Wielkiej Brytanii, Norwegii i Islandii – Europejskie Centrum Konsumenckie.

Pomoc dla konsumentów:

Tel. 801 440 220 lub 222 66 76 76 – infolinia konsumencka
E-mail:  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
Rzecznicy konsumentów – w twoim mieście lub powiecie
Europejskie Centrum Konsumenckie

Pliki do pobrania:

UOKIK ZAPRASZA NA ZRÓWNOWAŻONE ZAKUPY

UOKiK zaprasza na zrównoważone zakupy

31.10.2022 r.

  • Obchodzony Światowy Dzień Oszczędzania to doskonała okazja, by położyć nacisk na odpowiedzialne wybory konsumenckie, które mogą odegrać kluczową rolę w kształtowaniu ładu gospodarczego.
  • Zrównoważona konsumpcja będzie także wiodącym tematem polskiej prezydencji Międzynarodowej Sieci Ochrony Konsumentów (ICPEN) w latach 2023 – 2024.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów już za kilka miesięcy będzie prowadzić działania jako gospodarz Międzynarodowej Sieci Ochrony Konsumentów (ICPEN - International Consumer Protection and Enforcement Network). Polska na rok przejmuje prezydencję ICPEN od Australijskiej Komisji ds. Konkurencji i Konsumentów. Wśród tematów wiodących konferencji i wydarzeń towarzyszących, nacisk położony zostanie przez nas na istotę i kształtowanie zrównoważonych, odpowiedzialnych wyborów konsumenckich.

Chcemy zwrócić uwagę na znaczenie i rolę konsumentów. Nasze zrównoważone i odpowiedzialne wybory mogą odegrać kluczową rolę w kształtowaniu nowych modeli konsumpcji, a co za tym idzie postaw przedsiębiorców i ładu gospodarczego. Prezydencja ICPEN pod hasłem odpowiedzialnych wyborów konsumenckich zakłada zaangażowanie szerokiego grona ekspertów w rozwijanie koncepcji odpowiedzialnej konsumpcji i szukanie narzędzi ją wdrażających  podsumowuje Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Wszystko, co konsumujemy, ma wpływ na nas – nasze zdrowie, otaczające nas środowisko czy budżet domowy. Zrównoważone zakupy nie zaczynają się od momentu umieszczenia produktu w koszyku. Produkty ze sklepowych czy wirtualnych półek mają już swoją przeszłość, która uwzględnia etap projektowania, produkcji, pakowania i transportu. Istotne jest zatem, jakie materiały wykorzystano, ile energii i wody zużyto na jego wytworzenie, jakie warunki panowały w fabryce. Produkty mają też swoją przyszłość – jest to faza użytkowania i utylizacji. Jako konsumenci mamy wpływ na to, jakie będą nasze zakupy, ile ich będzie i co się z nimi stanie.

- Konsumenci stają obecnie wobec niezliczonych ofert zakupowych i bardzo istotne jest, aby wspierać ich w podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji. Decyzje te powinny uwzględniać nie tylko kwestie środowiskowe, ale również finansowe, szczególnie ważne w przypadku dóbr trwałych, które mogą służyć nam latami. Dlatego ważne jest abyśmy konsumowali mądrze, unikając przy tym coraz szybciej zmieniających się mód czy nadmiernych bądź impulsywnych zakupów. Istotne jest również docenianie w wyborach w pierwszej kolejności tych lokalnych przedsiębiorców, którzy działają w sposób zrównoważony i odpowiedzialny. Wzrost świadomości konsumentów, ich wiedza o zagadnieniach zrównoważonego rozwoju, będzie implikować coraz wyższe oczekiwania wobec przedsiębiorców, dotyczące odpowiedzialności za oferowane produkty i usługi  – mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

 

UOKiK przygotował rady i wskazówki o tym na co zwracać uwagę, dokonując codziennych wyborów konsumenckich.

SPOSOBY NA ZRÓWNOWAŻONE ZAKUPY

  1. Sprawdzaj, żeby wybierać zdrowiej i oszczędniej
  • Z czego składa się twoje jedzenie? Sprawdź skład żywności, rodzaj przetworzenia oraz datę przydatności
  • Czy można wybrać taniej? Porównaj cenę z przeliczeniem, np. na litry lub kilogramy
  • Który producent oferuje lepsze warunki gwarancji sprzętu RTV lub AGD? Sprawdź w karcie gwarancyjnej lub zapytaj sprzedawcę, im dłuższa gwarancja tym większa szansa na dłuższe użytkowanie oraz dostępność części do naprawy urządzenia
  • Skąd pochodzi produkt? Od gospodarstwa lub producenta w twoim regionie, czy może z drugiego krańca Europy bądź spoza niej
  • Z czego wykonany jest dany produkt i w co jest opakowany? Sprawdź materiały
  • Ile prądu lub wody zużywają sprzęty RTV lub AGD? Sprawdź etykiety energetyczne
  • Czy produkt spełnia normy środowiskowe i społeczne? Sprawdź certyfikaty
  • Czy można pozyskać produkt z drugiego obiegu? Sprawdź portale i grupy sprzedażowe, komisy, second handy, sklepy charytatywne
  • Czy można dać produktom drugie życie? Sprawdź, czy możesz produkt albo jego opakowanie ponownie wykorzystać lub czy jeszcze komuś może się przydać
  1. Podejmuj świadome decyzje – masz wybór
  • Niekończące się odsyłanie wielu zamówionych produktów, bo sklep oferuje darmowe zwroty? Pamiętaj, że transport jest kosztowny i obciążający dla środowiska
  • Kupowanie bez realnej potrzeby, pod wpływem impulsu, promocji czy wyprzedaży? Zadaj sobie pytanie, czy produkt jest ci niezbędny, czy nie posiadasz już podobnego
  • Zastępowanie zepsutych urządzeń nowymi? Warto najpierw sprawdzić, czy sprzęt da się naprawić
  • Produkt gorszej jakości w niższej cenie czy wyższa cena za wyższą jakość lub lepsze warunki gwarancji? Nie zawsze kupując taniej zaoszczędzimy, warto wziąć pod uwagę trwałość i funkcjonalność produktu oraz możliwość jego naprawy, w tym gwarancyjnej
  • Zakupy na wyrost lub na kredyt? Zastanów się, czy rzeczywiście jest to dobry moment na wydawanie pieniędzy, czy nie ma ważniejszych potrzeb lub czy nie lepiej przeznaczyć środków na oszczędności bądź spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań finansowych. Pamiętaj, kredyt konsumencki to droga usługa, zwłaszcza jeśli pojawiłyby się problemy w jego spłacie. Pożyczka na zakup dóbr, które mogą być nam zbędne, nie jest dobrym rozwiązaniem.

  1. Zamiast kupować – wypożycz

Ekonomia współdzielenia (sharing economy) przyczynia się do kontroli nad zrównoważonymi zakupami. Prowadzi do ograniczenia produkowanych towarów – zasoby naturalne są efektywniej wykorzystane, ilość odpadów zmniejszona, zyskuje środowisko i lokalna społeczność.

Co zamiast zakupów? Choćby wypożyczanie, wspólne użytkowanie zasobów czy współdzielenie przestrzeni.

  1. Zamiast wyrzucać – oddaj

Jedzenie, którego nie potrzebujesz, możesz oddać w lokalnej jadłodzielni lub poczęstować sąsiadów. Ograniczysz tym samym problem marnowania żywności i produkowania śmieci oraz pomożesz zaoszczędzić pieniądze innym.

Podobnie postępuj z innymi produktami. Przekazanie ich do dalszego użytku, zamiast wyrzucenia, zawsze będzie dobrym wyborem. 

  1. Planuj zakupy

Kupując bez planu - przepłacasz, bo kupujesz za dużo i za drogo. Jest wiele aplikacji mobilnych pozwalających uporządkować zakupy. Listy zakupowe pozwalają nie tylko ograniczyć produkty w koszyku, ale także zaplanować posiłki. W przypadku droższych produktów, w szczególności sprzętu RTV i AGD, warto porównywać oferty między sklepami, w tym internetowymi, na przykład wykorzystując porównywarki cenowe.

Gdy nie planujemy wydatków, dużo łatwiej możemy ulec sugestiom czy manipulacjom sprzedawców, co może okazać się dla nas bardzo niekorzystne. Warto z wyprzedzeniem określić czego i ile rzeczywiście potrzebujemy, zaś w przypadku dóbr trwałego użytku dodatkowo określić ich niezbędne funkcjonalności. Pamiętajmy o tym, iż im bardziej złożone technologicznie jest dane urządzenie, tym więcej za nie zapłacimy oraz tym trudniej będzie je naprawić w razie wystąpienia awarii.

Na sam koniec

Czy wiesz, że każdy mieszkaniec Polski wytwarza co roku średnio 360 kg śmieci? Segregowanie odpadów jest w Polsce obowiązkowe. Większość śmieci trafia dziś do kosza na odpady zmieszane, a tylko 38 proc. jest segregowanych i to nie zawsze prawidłowo. Ostatecznie, tylko 27 proc. odpadów poddawanych jest recyklingowi. Na ten wynik każdy z nas ma wpływ. Warto uświadomić sobie, że odpady są zasobem, który może zostać ponownie wykorzystany. Jeśli masz wątpliwości jak segregować, wejdź na: naszesmieci.mos.gov.pl

Szczególnym rodzajem odpadów są elektrośmieci. Zużytych sprzętów elektrycznych nie wyrzucamy do zwykłego kosza na odpady. Najlepiej przy zakupie nowego sprzętu poprzedni zwrócić w sklepie. Przedsiębiorca musi bezpłatnie przyjąć od konsumenta stary sprzęt tego samego rodzaju.

 

Zrównoważone praktyki z całej Europy

Stać się pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu – taki cel postawiła sobie Europa i chce go osiągnąć do 2050 roku z pomocą Europejskiego Zielonego Ładu. Europejskie Centrum Konsumenckie przygotowało zestawienie zrównoważonych praktyk z całej Europy, które prezentują innowacyjne podejścia do tematu ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

Pomoc dla konsumentów:

Tel. 801 440 220 lub 22 266 76 76 – infolinia konsumencka
E-mail:  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
Rzecznicy konsumentów – w twoim mieście lub powiecie
Wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej 

Pliki do pobrania:

UPC POLSKA UKARANA ZA WYGÓROWANE KOSZTY WYPOWIEDZENIA UMOWY - DECYZJA PREZESA UOKIK

UPC Polska ukarana za wygórowane koszty wypowiedzenia umowy - decyzja Prezesa UOKiK

10.10.2022 r.

  • Klienci UPC musieli płacić więcej za rozwiązanie umowy zawartej na czas oznaczony niż zapłaciliby za jej kontynuację.
  • Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nakazał UPC Polska zaprzestanie praktyki oraz zwrot konsumentom nieprawidłowo pobranych opłat.
  • Prezes Urzędu nałożył na spółkę karę ponad 12,5 miliona złotych.

UPC Polska to spółka, która świadczy konsumentom usługi telekomunikacyjne, takie jak dostęp do internetu, telewizji kablowej oraz telefonii stacjonarnej. Do UOKiK wpływały liczne zgłoszenia, dotyczące nieprawidłowego naliczania i pobierania rażąco wysokich opłat, kiedy konsument zrezygnuje z usług przed końcem umowy zawartej na rok lub dwa – czyli czas oznaczony.

Zgodnie z prawem telekomunikacyjnym, w przypadku rozwiązania umowy na czas określony wysokość roszczenia w związku z wypowiedzeniem jej przez abonenta lub z jego winy nie może przekroczyć wysokości przyznanej ulgi, pomniejszonej proporcjonalnie do okresu od zawarcia do rozwiązania.

Sygnały, które dotarły do UOKiK, dotyczyły przede wszystkim bardzo wysokich opłat naliczanych przez UPC. Jeden z abonentów tak opisywał swoją sytuację: „Chciałem rozwiązać wcześniej umowę zawartą z UPC. Po kontakcie telefonicznym dostałem informację, że gdybym rozwiązał umowę w sierpniu br. kara wynosi 11 000 zł. Umowa została zawarta w marcu 2021 na 2 lata. Koszt całej umowy to około 3100 zł”. Podobne przypadki opisywali inni poszkodowani: „Zostaliśmy poinformowani o tym, że opłata będzie wynosić 4000 zł. Kwota wypowiedzenia umowy jest absolutnie nieadekwatna do ceny za usługę - obecnie płacimy 60 zł za internet, więc całkowita kwota do końca umowy wynosiłaby 900 zł”.

Prezes UOKiK stwierdził, że naliczając zawyżone opłaty za wypowiedzenie umowy przed terminem UPC narusza zbiorowe interesy konsumentów. Spółka stosuje nieuczciwą praktykę rynkową, ustalając wysokość ulg. W efekcie żądane przez UPC należności w momencie rezygnacji przez klienta przed końcem umowy znacznie przewyższały sumę opłat jakie poniósłby konsument, gdyby płacił miesięczny abonament do końca okresu trwania umowy. Pozytywną informacją jest to, że spółka w wielu przypadkach nie pobierała należności w wysokości pierwotnie naliczonej. Klienci nie mieli jednak świadomości tego, co wpływało na ich decyzje o kontynuowaniu umowy.

- Praktyka UPC Polska dotyczy tysięcy polskich konsumentów. Spółka zawyża przyznane klientom ulgi, które stanowią podstawę wyliczenia opłaty za wypowiedzenie umowy. Tym samym de facto spółka wymusza na konsumentach kontynuację umów - wielu z nich nie decydowało się na zakończenie współpracy, obawiając się wysokiej opłaty za jej rozwiązanie. Takie zachowanie UPC Polska należy ocenić jako naganne nie tylko pod względem ekonomicznym, ale i społecznym. UPC musi zmienić nieuczciwą praktykę oraz zwrócić konsumentom kwotę, która przewyższała sumę opłat abonamentowych pozostałych do końca trwania umowy – wyjaśnia Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.

Prezes Urzędu nałożył na UPC Polska karę w wysokości 12 585 082 złotych. Gdy decyzja się uprawomocni, to w jej wyniku abonenci otrzymają zwrot nieprawidłowo pobranych opłat. UPC poinformuje konsumentów SMS lub mailowo o tym co należy zrobić, aby odzyskać niesłusznie pobrane przez spółkę środki.

Decyzja ma zostać opublikowana na stronie internetowej przedsiębiorcyPrzysługuje od niej odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Pomoc dla konsumentów:

Tel. 801 440 220 lub 222 66 76 76 – infolinia konsumencka
E-mail:  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.
Rzecznicy konsumentów – w twoim mieście lub powiecie
Urząd Komunikacji Elektronicznej – Centrum Informacji Konsumenckiej tel. 22 330 40 00

Pliki do pobrania: